Mẹo làm giấy tờ ở Ý cho du học sinh

Việc đầu tiên du học sinh Ý cần làm khi đặt chân đến Ý là lo việc giấy tờ. Giấy tờ ở Ý và các việc hành chính khác luôn khiến ta đau đầu. Bạn sẽ mệt mỏi hơn nếu như không biết phải bắt đầu từ đâu và với ai. Bài này mình sẽ hướng dẫn các bạn du học sinh Ý làm một số thủ tục giấy tờ để khi sang đến nơi các bạn đỡ bỡ ngỡ.

Các giấy tờ ở Ý sau đây sẽ được thảo luận:

1. Giấy tạm trú tạm vắng (Permesso di soggiorno) (PSE)
   
2. Hộ khẩu thường trú (Residenza) và Chứng minh thư (Carta d’Identità)
3. Thẻ bảo hiểm Y tế (Tessera Sanitaria)
4. Mã số thuế cá nhân (Codice Fiscale)
5. Thẻ (Carta)/Tài khoản ngân hàng (Conto Corrente)

1. Giấy tạm trú tạm vắng (Permesso di soggiorno) (PSE)

Ai cần phải làm PSE?

Theo quy định, du học sinh hay người nhập cư đến Ý từ ba tháng trở lên phải làm PSE. Do đó những du học sinh ngắn ngày (90 ngày trở xuống) sẽ không phải lo làm giấy tờ này.

Làm ở đâu?

Ở mỗi trường bạn đến học, nhất là những trường quốc tế hóa mạnh sẽ có International Desk hay Welcome Point để giúp đỡ sinh viên quốc tế. Bạn có thể đến đây để xin giúp đỡ làm PSE. Có nơi sẽ phát cho bạn bộ kit và hướng dẫn điền (Modena, Bologna, Perugia, Siena).

Ngoài ra bộ kit này có thể lấy ở bưu điện (Quầy Sportello Amici).

Mỗi thành phố sẽ có một Văn phòng phụ trách người nhập cư. Hãy đến đây để được giúp đỡ thêm.

Bạn phải đến Questura (Sở cảnh sát) để nộp dấu vân tay điện tử.

Các bước tiến hành

1. Mang hộ chiếu bản gốc cùng giấy mời nhập học ra bưu điện để xin bộ kit (xem ở đây). Hoặc xin bộ kit ở Welcome Point của trường.
2. Về nhà điền thông tin cho thoải mái vì bộ kit khá dày và dài.
3. Mua 01 cái Tem thuế giá 16 € (Marca da bollo) ở tiệm tạp hóa Tabacchi (có biểu tượng chữ T).
4. Bỏ thêm vào bộ kit:
   • Giấy mời nhập học
   • Bản photo chứng minh chỗ ở/hợp đồng nhà
   • Bản photo chứng minh tài chính/học bổng
   • Chứng chỉ tiếng Ý.
5. Mang hồ sơ đã điền, hộ chiếu bản gốc, ảnh thẻ đến bưu điện, bấm số vào quầy Sportello Amici.
6. Đợi gọi số
7. Trình hồ sơ, hộ chiếu, mua bảo hiểm năm* và đóng tiền
8. Nhận giấy hẹn đến Questura lăn tay và biên nhận của bưu điện
9. Đến ngày hẹn đến Questura lăn tay. Nếu chưa mua bảo hiểm ở bước số 6 thì trước khi đến Questura lăn tay có thể mua và mang tới nộp bổ sung.
10. Về nhà chờ tin nhắn báo có PSE. Có thể kiểm tra xem đã có chưa ở trang https://questure.poliziadistato.it/stranieri/
11. Đến bưu điện đóng thêm khoản đóng góp (Contributi) 40 € không hiểu tại sao
12. Cầm giấy nêu ở mục 11 và đến Questura lăn tay để nhận PSE.

Xem hướng dẫn điền PSE ở bài sau

Thời gian làm PSE

• Trong vòng 8 ngày từ khi đặt chân đến Ý cần đi làm PSE. Nên thực hiện cho đúng để tránh phiền hà về sau.
• PSE cho du học sinh Ý thường kéo dài 01 năm.
• PSE cho người nhập cư có thể kéo dài 02 năm.
• Thời gian từ lúc nộp hồ sơ ở bưu điện đến lúc lăn tay ở Questura khá dài. Điều này cũng phụ thuộc vào luợng người nhập cư vào thành phố đó. Thông thường là 2-3 tuần. Năm 2017 ở Bologna và Modena mình đã phải đợi 5 tháng!!!
• Từ lúc lăn tay cho đến lúc đến nhận PSE khoảng 1-2 tháng. Có người phải đến 3-4 tháng sau mới được nhận. Khi nhận cũng là lúc hết hạn và buộc phải gia hạn (rinnovo).
• PSE phải được gia hạn hằng năm (nếu là PSE 01 năm). Ít nhất trong vòng 30 ngày kể từ khi PSE hết hạn phải làm hồ sơ gia hạn. Nếu muốn có thể làm trước 02 tháng. Hồ sơ gia hạn tương tự như hồ sơ làm mới (rilascio), chỉ bổ sung bảng điểm.

Các loại phí làm PSE bạn phải trả:

1. Tem thuế: 16 €
2. Phí bưu điện: 30 €
3. Phí in PSE: 30,46 €
4. Phí đóng góp cho nhà nước không hiểu làm gì (nộp ở bưu điện trước khi đến nhận PSE): 40 €
5. Bảo hiểm y tế: 149,77 €

Để có được giấy PSE, mỗi năm bạn sẽ phải trả tổng cộng:

116,46 € + 149,77 € = 266,23€. Tac!

PSE có phí 266,23 € dùng để làm gì?

Chả dùng làm gì mấy nhưng không có nó thì phiền. Có thì không ai hỏi mà không có lại cứ cần. Mình làm rồi đến khi đi gia hạn cái cũ vẫn còn mới tinh. Tóm lại PSE dùng được vào việc sau:

1. Đi du lịch vòng quanh khối Schengen châu Âu.
2. Khi bị công an kiểm tra vì lý do nào đó mà không có là được lên xe về đồn.
3. Làm hợp đồng đi làm thêm.

 Chưa có PSE nhưng muốn về nước phải làm sao?

Bạn có thể về được Việt Nam khi đã có giấy biên nhận hẹn lăn tay của Questura. Nếu không có giấy này bạn vẫn có thể đi về Việt Nam, nhưng không thể quay lại Ý được. Kể cả có hay không có biên nhận thì khi bay bạn không được quá cảnh tại các nước châu Âu. Do đó cần đặt vé của các hãng Trung Đông như Qatar, Emirates, Ethihad, Thai, v.v.

Đón đọc tất tần tật về Chuyển đổi permesso từ đi học sang đi làm

2. Hộ khẩu (Residenza) và Chứng minh thư (Carta d’Identità)

Để tránh mất PSE gây phiền phức (vì xin cấp lại rất nhiêu khê) các bạn nên photo PSE mang theo người, để bản gốc ở nhà. Có một giấy khác hoàn toàn có thể dùng thay thế được PSE khi bạn ở trong Ý đó là Chứng minh thư (Carta d’Identità). Giấy này làm nhanh nên mất không sợ.

Làm hộ khẩu (Residenza)

Rất dễ, bạn chỉ cần làm như sau:

1. Mang codice fiscale và hợp đồng nhà lên phường (Comune) xin mẫu đăng ký hộ khẩu về điền.
2. Nộp đơn đăng ký cho phường.
3. Nhân viên sẽ xuống kiểm tra xem bạn có ở đúng nơi đã đăng ký không.
4. Rất thủ tục, thành phố mình ở họ chỉ bấm chuông hỏi xem đó có phải bạn không rồi đi.
5. Một tháng sau nhận giấy chứng nhận đã đăng ký hộ khẩu.

Khi bạn có hộ khẩu nên liên kết với tài khoản ngân hàng. Các giao dịch với tài khoản của người có hộ khẩu sẽ đỡ phức tạp hơn. Xem ở bên duới, mục tài khoản ngân hàng.

Làm Chứng minh thư (Carta d’Identità)

Còn dễ hơn đăng ký hộ khẩu nữa.

1. Mang giấy chứng nhận hộ khẩu lên VP Hộ tịch (Anagrafe)
2. Đóng 5€, nộp 2 ảnh 3×4
3. Nhân viên hộ tịch sẽ cân và đo chiều cao của bạn
4. Bạn có thể xin thêm chiều cao, cho bớt cân nặng (tùy chọn)
5. Nhân viên hộ tịch viết các thông tin trên vào giấy chứng minh
6. Nhận giấy chứng minh.

Bạn nào thuê nhà riêng mà chủ nhà không đăng ký hộ khẩu cho nhà đó sẽ phải trả điện nước gas giá cao. Khi có hộ khẩu hãy đề nghị chủ nhà sang tên điện nước cho bạn để được hưởng giá nhà nước. Nếu không một năm bạn sẽ phải trả thêm cỡ ≥200€ tiền phụ phí.

3. Thẻ y tế (thẻ bảo hiểm) (Tessera Sanitaria)

Nếu đóng bảo hiểm quốc gia bạn sẽ có thẻ y tế (thẻ bảo hiểm) và bác sỹ riêng.

Sau khi đóng tiền ở bưu điện các bạn phải đi chọn bác sỹ và lấy thẻ y tế. Tùy từng vùng mà thẻ này sẽ được in nhựa, in giấy hoặc chỉ là tờ A4 có điền thông tin bác sỹ riêng của mình. Nhân viên bưu điện sẽ hướng dẫn bạn đi đâu lấy số nào và làm những gì.

Ở vùng Emilia-Romagna các bạn đến bệnh viện đa khoa của thành phố, nơi có liên kết với AUSL. Khi đi nhớ cầm theo:

1. Giấy tờ tùy thân: hộ chiếu, giấy hẹn làm permesso của bưu điện.
2. Giấy biên nhận đóng bảo hiểm.
3. Ảnh thẻ.

Vào đây lấy số rồi chờ gọi tên. Trong khi chờ gọi tên bạn nhớ tìm quyển danh mục các bác sỹ để tìm hiểu giờ làm việc cũng như địa chỉ phòng khám để chọn trước. Các bạn cũng có thể tham khảo hàng xóm, bạn học, người quen để biết nên chọn bác sỹ nào. Thực tình bác sỹ riêng cũng không quan trọng lắm, vì họ sẽ không khám xét gì cho bạn đâu. Do đó chỉ cần chọn người có khung giờ làm việc linh động (thường không ai nhận tiếp bệnh vào cuối tuần), gần nhà và niềm nở dù cuộc đời rất dở là được. Nhân viên bảo hiểm gọi tên bạn, đề nghị bạn chọn bác sỹ rồi họ sẽ cấp cho bạn một tờ giấy ghi đầy đủ thông tin của bạn. Thế là xong.

Khi lần đầu dùng thẻ y tế bạn phải lưu ý:

1. Nếu bác sỹ mà bạn chọn yêu cầu cần đặt hẹn trước thì bạn phải đặt trước. Không linh động được.
2. Đến đúng giờ.

Khi đến khám bạn cần mang theo thẻ bảo hiểm của mình. Bác sỹ sẽ hỏi thăm xem bạn bị làm sao. Nếu cần uống thuốc bác sỹ mới viết đơn (ricetta), bạn ra hiệu thuốc và mua như không có bảo hiểm. Nhưng nếu không có đơn này thì bạn không mua được những thuốc đặc trị hoặc có kháng sinh đâu.

Thông thường, trước khi ra đơn bác sỹ hay cho bạn đi xét nghiệm và khám chuyên khoa. Bạn cầm phiếu của bác sỹ đi đặt hẹn khám ở một bác sỹ chuyên khoa khác (ông này mới thực sự khám cho bạn). Bạn sẽ phải mua phiếu khám (ticket), cao nhất là 35 euro. Phiếu này chỉ dành cho khám ở bệnh viện công có liên kết AUSL. Ông này khám/xét nghiệm xong, cho bạn kết quả, bạn mang kết quả về lại bác sỹ riêng. Bác sỹ riêng đọc, phân tích bệnh rồi cho đơn để bạn đi mua thuốc.

Nếu bạn tự đi xét nghiệm mà không qua bác sỹ riêng (hay chính xác là không có bảo hiểm) thì bạn sẽ không mua được phiếu khám với giá trên. Giá khám/xét nghiệm tư rất đắt. Thường giao động từ 70-150€/lần khám (khám chị em, anh em, tai, mũi, họng). Giá này còn tùy dịch vụ và tùy bác sỹ.

Để tranh thủ tục và phiền hà, tốt nhất hay là các bạn đừng…ốm.

4. Mã số thuế (Codice Fiscale)

Codice fiscale gần giống như mã số thuế cá nhân. Nó được dùng để quản lý hồ sơ trong hầu hết các giao dịch, thủ tục hành chính tại Ý. Để lấy được mã này các bạn đến các cơ quan thuế ở mỗi thành phố bạn theo học. Văn phòng này gọi là Agenzia delle Entrate (dịch từng từ Cơ quan Thu vào). Khi đi nhớ mang theo các giấy tờ sau đây:

1. Hộ chiếu
2. Bản copy hộ chiếu
3. Thư mời nhập học.

Thông thường bạn chỉ cần lấy số, ngồi chờ nhân viên gọi và 10’ sau sẽ có mã số.

5. Thẻ (Carta)/Tài khoản ngân hàng (Conto Corrente)

Sau khi đã có mã số thuế codice fiscale bạn sẽ được mở tài khoản ngân hàng. Cầm mã này cùng hộ chiếu và giấy xác nhận đã làm permesso di soggiorno, giấy báo nhập học đến ngân hàng bất kì bạn sẽ được hướng dẫn thêm.

Lời khuyên dành cho bạn: Nên chọn ngân hàng uy tín, hỏi thêm bạn bè người Ý để chọn ngân hàng cho phù hợp. Thông thường, nếu bạn dưới 30 tuổi sẽ có thể được dùng tài khoản mà không phải trả phí hàng tháng. Các bạn có thể chọn một trong ngân hàng sau:

1. Banca Intesa SanPaolo
2. Bper nếu ở Emilia Romagna vì vùng này là trụ sở của ngân hàng này
3. Ngân hàng bưu điện.
4. UniCredits (rất phổ biến tại Ý).

Kinh nghiệm với UniCredits của mình không được tốt cho lắm. Đã có một bạn sinh viên ở Roma từng làm luận văn về độ hài lòng của khách hàng với dịch vụ cá nhân của Unicredits và cho kết quả tương tự. Sau 5 năm sử dụng dịch vụ, mình khuyên các bạn không nên dùng hãng này, vì:

1. Nhân viên phụ trách khách hàng lẻ không lịch sự
2. Hệ thống internet banking lỗi mãn tính không hướng giải quyết

Nếu bạn trên 30 tuổi, không có tạm trú tạm vắng (residenza) mà dùng UniCredits thì sẽ rất bất tiện: chỉ dùng trả tiền tại siêu thị, xem số dư và rút tiền mặt.

1. Không dùng để mua hàng online được (vì không có residenza)
2. Không tự nạp tiền vào tài khoản được (vì không có residenza)
3. Không chuyển khoản được (vì internet banking bệnh mãn tính)
4. Khi đến làm việc tại quầy không thực hiện được thao tác nhanh.
5. Muốn mua hàng online bạn phải xin mở thêm thẻ prepagata (giống thẻ debit), nộp tiền vào thẻ, ngân hàng sẽ cấp cho bạn một cái bảng có mã số để nhập mỗi khi giao dịch (giống token). Tuy nhiên, theo mình biết, từ năm 2018 những ai không có residenza sẽ không được mở thẻ và mua online cách này.

Các bạn còn cần thêm hướng dẫn làm giấy tờ gì khác không? Hãy để lại comment mình sẽ giải đáp. Theo dõi trang để được cập nhật thường xuyên các bài viết hữu ích về giấy tờ ở Ý và về việc du học của bạn nhé.